2- تجربه ی معینه بودن
هر چه می خواهم دندان به جگر بگیرم و خاطره عمره دانشجویی را به ترتیب بگویم تا برسم به جاهای شیرینش نمی شود. پس سنت شکنی می کنم و به سبک هرم وارونه خاطره می نویسم!
می گفتند عربستان با کاروان های ایرانی سر لج افتاده و از هر کاروانی برای هفت- هشت نفر ویزا صادر نمی شود. همینجوری عشقی! البته بعدش کاشف به عمل آمد که روحانی های کاروان جزء معشوقه های سعودی هستند! کاروان ها تندو تند وارد عربستان می شدند بدون روحانی. تا جایی که می شد روحانی ها کاروان های قبل را چند هفته ای بیشتر نگه می داشتند و به این در و آن در می زدند تا برای کاروان ها روحانی جور کنند.
کلاغه خبر رسانده بود که همسر بنده روحانی است و سفر تمتعی هم مشرف شده و متقاضی امتحان روحانی کاروان حج هم هست و چه گزینه ای بهتر از این! که داخل یک کاروان دانشجویی بدون روحانی، از همان دانشجوها یک نفرشان در شرف روحانی کاروان شدن باشد.
از رئیس کاروان اصرار و از همسر ما انکار که اصلا قصد ندارم ملبس بیایم و یک سفر می خواهیم با خانوم راحت باشیم و مسئولیت دارد و این حرف ها. هیچ کداممان که سفر اولی نبودیم. همه ش جلسات کاروان را جیم می شدیم و برای خودمان برنامه جدا داشتیم. اما کف گیرشان که به ته دیگ می خورد همسر می شد حاج آقا و منم می شدم حاج خانوم کاروان!
روز اولی که حاج آقا (!) رو نمایی شدند صبح اوِل ِ مدینه بود که بچه ها را بردند پشت بقیع برای زیارت.
از آن روز هر وقت که بچه های کاروان حاج آقا را گیر می آوردند دورش حلقه می زدند و نکیر و منکر می پرسیدند! از تاریخچه مکه و مدینه و دعا و عبادات و غیره و ذالک و طبیعتا من هم افتخار می کردم.
گذشت ... تا روزی که عازم مکه بودیم. لباس های احراممان را داخل هتل پوشیدیم و رفتیم مسجد شجره که محرم شویم. شستمان خبردار شد که باز خبری از روحانی کاروان نیست. یک روحانی که بعثه داده بود با اتوبوس دیگری رفته بود و ما یکی دو ساعت دیرتر از آنها به مکه رسیدیم. این زوج های جوان را هم که نمی شد تنها تنها فرستاد برای طواف و اعمال. باید یکی بالای سرشان می بود و قدم به قدم باهاشان اعمال را به جا می آورد.
حاج آقا که هنوز در سمت حاج آقایی کاروان بود. توی اتوبوس یکهو دست مرا بالا برد و گفت هرکس که من روحانی او هستم، خانومم روحانی اوست!!
حالا نه به این بیان. قرار بود بین راه تلفظ حمد و سوره های بچه ها چک شود. حاج آقا به من گفت حاج خانوم شما می توانی حمد و سوره خانوما رو چک کنی؟ گفتم به چشم حاج آقا! قرار نبود بگوید درس حوزه هم خوانده ام و قم هم بوده ام و هرچه می خواهد دل تنگت بپرس!
افتادم بین خوف و رجای تجربه ی معینه بودن و بلد نبودن! رفتم قسمت خانوم ها تا یکی یکی حمد و سوره بخوانند. یکی شان گفت حاج خانوم ( اولین باری که واقعا حاج خانوم خطاب شدم به عمرم!) یه سوالم دارد. قلبم هری ریخت که الان یک سوال سخت احکام می پرسد و به خودم لعنت می فرستم که چرا هیچ وقت از درس احکام خوشم نمی آمده! پرسید: برای وضو چند بار باید آب بریزیم روی دستمون؟ نفس راحتی کشیدم و جوابش را دادم. سوال های بعدی هم به همین منوال بود. شکر خدا طلبه و طلبه نما داخلشان نبود که سوال های سر پل صراطی بپرسند! آنهایی را که بلد نبودم یواشکی پیامک می دادم و از حاج آقا می پرسیدم یا از خانوم های معینه* ثابتی که داخل مسجد شجره بودند سوال می کردم و تحویل می دادم.
اما شکر خدا سوال ها رفته رفته آبکی تر می شد.
یکی می پرسید: حاج خانوم برای نماز طواف اذان و اقامه هم باید بگیم؟
- حواسم نبود خودم رو تو آینه دیدم اشکال نداره؟**
- اگه با دستمال بینی م رو پاک کنم از محرمات احرام نیست؟!
جالب تر از همه ش شیدا بود. موقع طواف وقتی که دستم را محکم گرفته بود می پرسید: می تونم الان دعای فرج بخونم؟ گفتم آره عزیزم! هرچی میخوای بخون. بعد موقع سعی صفا و مروه می پرسید: می تونم الان برای پدر و مادرم دعا کنم؟ من هم انگار که سوال فلسفی ازم پرسیده شده ژستی گرفتم و گفتم بعله!
تا باشد ازین سوال ها...
زن و شوهر مثل خواهر و برادر می شوند موقع احرام. برای همین دو سه ساعتی که از مسجد شجره راهی مکه بودیم اتوبوس را زنانه مردانه کرده بودند. همین شده بود مایه ی مضحکه این کاروان دانشجویی شوخ و شنگ... مریم از سمیرا می پرسید: سمیرا... تو این داداش علی منو ندیدی؟ سمیرا می گفت: با داداش حسنم ردیف دوم نشستن!
حالا من را می گویی؟ مثل این حاج خانوم های عزلت گزیده از بغل دستی ام می پرسم مگر همه متاهلی نیامدند؟ چطوری برادرشان را هم آورده اند؟ و تازه دوزاری ام می افتد که برادر بدل از شوهر است اینجا!
رفتیم برای طواف. آقایون یک دسته شدند به سرپرستی حاج آقا. خانوم ها هم یک دسته شدند به سرپرستی جناب بنده! از هول جمعیت و ترس از درستی اعمال یک دلهره ای افتاده بود توی دل این دخترها که چارچنگولی چادر من را چسبیده بودند تا مبادا اعمالشان اشتباه شود. خداییش حفاظ خوبی شدند در آن شلوغی طواف که زن و مرد و محرم و نامحرم را به سختی می شود رعایت کرد. می ترسیدند دورهای طواف را اشتباهی بشمارند و مجبور به دوباره کاری شوند. حالا من صدایش را در نیاوردم که خودم گاهی شک عدد و رقم مثل خوره به جانم می افتد و همیشه موقع طواف آویزان پدر و مادرم بوده ام! انگار که دفعه صدمم هست دارم طواف می کنم سرم را بالا گرفتم و گفتم بچه ها من را گم نکنید. دعاهای هر شوط*** را می خواندیم. هر دور که تمام می شد بلند اعلام می کردم . مثلا پایان دور اول و آغاز دور دوم... الخ
طواف که تمام شد از زیر چراغ سبز گذشتیم و رفتیم تا به برادرانمان(!) در مسعی ملحق شویم.برای شروع کمی خسته شده بودیم؛ اما هنوز تا پایان اعمال راه درازی داشتیم. دو سه نفری طلب آب کردند، گفتم داخل صفا و مروه آب زمزم هست. می رویم آنجا می خوریم. برادران اول صفا منتظرمان بودند. سرکرده شان هم که حاج آقای ما بود یک لیوان آب زمزم گرفته بود دستش و لبخند به لب منتظر بود که برسم و آب گوارایی دستم بدهد. حالا دخترهای دیگر را می گویی همینطور که اطراف و اکنافم داشتند می آمدند زیر لب غرولند می کردند و چشم می گرداندند دنبال برادرشان. هم اینکه تازه عروس بودند و لابد می خواستند بروند کنار همسر و از تجربه طواف بگویند و حرف بزنند و لابد ناز و ادا بیایند، هم می دانستند که در حکم خواهر و برادرند. مریم یکی از بیش فعال ترین های کاروان بود. از ده متری که همسرش را دید غرولند می کرد و با حالت تشر و شوخی می گفت: نیگا! همینطور وایساده به من زل زده! نیششم که تا بناگوش بازه...
به برادران کاروان که رسیدیم همسر، آب خنک را دستم داد و من هم از خدا خواسته یک نفس بلعیدمش. یکهو صدای دخترهای کاروان بلند شد خطاب به همسرانشان که: از حاج آقا یاد بگیرید! به جای اینکه بر و بر نیگاه ما کنید برید یه چیکه آب بیارید یه نفسی تازه کنیم.
خلاصه افتادند به جان هم!
آخرهای اعمال مریم که حاج خانوم حاج خانوم از دهنش نمی افتاد پرسید: راستی حاج خانم اسم خودتون چیه؟ گفتم: عطیه
*معینه همان روحانی کاروان است منتها از جنس خانومش. معمولا روحانی ها و معینه های کاروان زن و شوهر هستند. کاروان های تمتع همه شان معینه دارند. کاروان های عمره هم با شرایطی.
* *یکی از محرمات احرام این است که فرد خودش را در آینه ببیند. اگر عمدا باشد کفاره دارد.
*** شوط ِ طواف یعنی دور ِ طواف. طواف هفت شوط دارد.
۱- شما به عنوان زائر اصلی
انگار همین دیشب بود. صبح زود همسر، عازم سفر تمتع بود و طبق اخلاق دقیقه نودی اکثرمان مشغول رتق و فتق اموراتش. من هم کمی کمک می کردم، کمی نمی کردم، می رفتم الکی توی آشپزخانه صدای ظرف ها را در می آوردم، بعد می رفتم توی اتاق دراز می کشیدم، از فکر سوغاتی های نیامده ذوق می کردم، از فکر یک ماه دوری پکر می شدم... همینطور نوسان می کردم.
دلم رضا داده، نداده بود به رفتن همسر. انگار همین دیشب بود ساعت دوازده و نیم. همسر گفت بیا سایت لبیک را ببینیم. می دانستم قرار است نتیجه قرعه کشی عمره دانشجویی را اعلام کنند. اگر چیزی به نام شانس وجود داشته باشد؛ هیچ وقت به من سلام نکرده بود تا آن شب.
با بی میلی و ناامیدی سایت را باز کردیم. شماره ملی و شناسنامه همسر را که قرار بود زائر اصلی باشد وارد کردیم.
حالا داشت شورم برای دیدن نتیجه بیشتر می شد. صفحه جدید، تند و تند چشم گرداندیم تا ببینیم کجای صفحه نتیجه را نوشته. نیازی به گشتن نبود.
یک صفحه کوچک مامانی به ناگاه باز شد. متن اش این بود:
تبریک می گویم! شما به عنوان زائر اصلی انتخاب شدید.
یادم باشد یک ایمیل تشکر پرملات بفرستم برای طراحان سایت عمره دانشجویی. بعد از آن شب هم چندین بار سایت را باز کردم و هر بار با دیدن آن صفحه کوچک تبریک ذوق زده شدم. احسنت به این مخاطب شناسی.
شادی آن لحظه اینقدر زیر زبانم مزه کرده که هنوز بعد از گذشت 4 ماه، انگار می کنم دیشب بوده.
خلاصه اینکه عمره دانشجویی رفتیم و برگشتیم. طبق پیش بینی های انجام شده سفر پرماجرایی بود. خودمان هم کم شیطنت نکردیم!
...
چه کردم؟
به طواف کعبه رفتم به حرم رهم ندادند
که تو در برون چه کردی؟ که درون خانه آیی